sobota, 9 listopada 2013

OPIS PRZEŻYĆ WEWNĘTRZNYCH

Opis przeżyć wewnętrznych to opis stanu, emocji, uczuć naszych lub wykreowanych bohaterów. Aby napisać opis przeżyć wewnętrznych musicie przede wszystkim wczuć się w rolę, sytuację - swoją lub czyjąś. Jeśli piszecie o swoich przeżyciach powinniście jak najdokładniej przypomnieć sobie to, co czuliście w sytuacji, którą opisujecie. Nie można zapomnieć o uwzględnieniu okoliczności i przyczyn tych przeżyć oraz opisie zewnętrznych przejawów emocji, czyli zmian w wyglądzie i zachowaniu np. zarumienił się, podskoczył, zmarszczył brwi.

Pamiętajcie, że opis przeżyć wewnętrznych, jak każda praca pisemna, musi zawierać:
1. WSTĘP
2. ROZWINIĘCIE
3.ZAKOŃCZENIE

Nie zapomnijcie o AKAPITACH!

Przykłady literackie:

Magrat  lekko  drżały  ręce,  kiedy  parzyła  herbatę.  Oczywiście,  czuła  się  zaszczycona,  ale  i zdenerwowana,  że  przypadło  jej  zacząć  pracę  wioskowej  czarownicy pomiędzy Babcią i -z drugiej strony lasu - Nianią Ogg. Sama wpadła na  pomysł, by utworzyć miejscowy sabat. Miała wrażenie, że tak będzie bardziej... no...  bardziej  okultystycznie.  Ku  jej  zdumieniu,  dwie  czarownice  zgodziły się,  a przynajmniej nie odmówiły zbyt stanowczo.

Terry Pratchett "Trzy wiedźmy".
---------------------------------------------------------------------------

Koralina jęknęła z odrazą i przerażeniem, i stwór, jakby słysząc ów dźwięk, zaczął wstawać. Koralina stała bez ruchu, przyrośnięta do podłogi. 

Neil Gaiman, "Koralina".
---------------------------------------------------------------------------

Nareszcie ocknąłem się naprawdę. Słońce paliło mi powieki i z trudem zdołałem je podnieść  Ujrzałem niebo, znajdowałem się więc na wolnym powietrzu, ale sen ciążył mi jeszcze na oczach. Nie spałem już, a jednak nie byłem zupełnie rozbudzony. Okropne obrazy przesuwały się przed moim umysłem. Trwoga mnie zdjęła. Zerwałem się nagle i usiadłem.
    Gdzież znajdę wyrazy, aby opisać grozę, jaka mną owładnęła. Leżałem pod szubienicą Los Hermanos.

Jan Potocki, "Rękopis znaleziony w Saragossie".
----------------------------------------------------------------------------

PISZĄC SWOJĄ PRACĘ KORZYSTAJCIE Z PRZYKŁADOWEGO SŁOWNICTWA

Słownictwo opisujące przeżycia wewnętrzne:
coś ścisnęło mnie za gardło; wzruszenie odebrało mi głos; nogi zrobiły się jak w waty; nogi ugięły się pode mną; ze wstydu chciałem zapaść się pod ziemię; poczułem skrzydła u ramion; czułem się jak w siódmym niebie; ogarnął mnie głuchy żal; usychałem z żalu/ z tęsknoty; z trudem powstrzymywałem łzy napływające mi do oczu; płakałem bezgłośnie; łzy spływały mi po policzku; poczułem jak zwilgotniały mi oczy; z piersi wyrwał się gwałtowny szloch/ głuchy płacz; zaszlochałem w głos; płacz targał moim ciałem; moje plecy drżały od wstrzymywanego/ tłumionego płaczu; straciłem panowanie nad sobą; chciałem płakać/ tańczyć/ śpiewać/ podskakiwać z radości; świat zawirował mi przed oczyma; oczy zaszły mi  mgłą/ łzami; rozsadzało mnie niczym nie zmącone szczęście; uśmiechałam się od ucha do ucha; uśmiech rozjaśnił mi/ rozpromienił twarz; przestępowałem z nogi na nogę; fala gorąca zalała mi twarz; spuściłem głowę; strach rozszerzył mi źrenice; oblał mnie zimny pot; spociłem się jak mysz kościelna; ręce zwilgotniały mi z przejęcia; zaniemówiłem z wrażenia; nagle zabrakło mi słów; poczułem pustkę w głowie; miałem sucho w gardle; język stanął mi kołkiem; zawirowało wokół mnie; z przejęcia zapomniałem jak się nazywam; krew pulsowała w moich żyłach; serce łopotało jak spłoszony ptak; serce chciało rozsadzić mi pierś; oczy zalśniły dziwnym blaskiem; moje oczy rzucały pioruny; wszystkie słowa uleciały mi z głowy; obleciał mnie blady strach; pogrążyłem się w bezbrzeżnym smutku; byłem na samym dnie rozpaczy; opanowała mnie czarna rozpacz; poczułem dziwne ukłucie w sercu; moje serce ścisnęło dziwne przeczucie; kamień spadł mi z serca; serce mi się kraje; moją twarz rozjaśnił uśmiech; miałem duszę na ramieniu; oblał mnie zimny pot; nie taiłem zdziwienia; osłupiałem ze zdziwienia; strach zjeżył mi włosy na głowie; wpadłem w czarną rozpacz.

Słownictwo opisujące zmiany zachodzące w wyglądzie:
zbladł z przerażenia; poczerwieniał z wściekłości; twarz pokryła się rumieńcem; twarz wykrzywił grymas złości/ zniecierpliwienia; twarz rozjaśniła się w uśmiechu; oczy zalśniły dziwnym blaskiem; uśmiech rozpromienił twarz; roześmiał się od ucha do ucha; wybuchnął płaczem; trząsł się od płaczu; zalał się łzami; zanosił się płaczem.

Słownictwo nazywające uczucia, synonimy:
radość: (szczera; dziecinna) wesołość, rozbawienie;
smutek: (cichy, bezbrzeżny, głęboki, nieznośny) melancholia, przygnębienie, zasmucenie, żal, rozpacz (beznadziejna; nieopisana); chandra; depresja;
ból: (dotkliwy; nieznośny; przejmujący);
miłość: (dozgonna, gwałtowna, niewysłowiona; głęboka; gorąca; ślepa; bezinteresowna) ; uwielbienie;
nienawiść: (dzika; fanatyczna; głucha; mściwa; nieprzejednana; zaciekła; zapamiętała; zimna);
szczęście: (bezgraniczne; idylliczne; nadzwyczajne; nagłe; niebiańskie; niewymowne; niewypowiedziane; niezmącone; promienne; ślepe); beztroska;
sympatia: (bezwiedna, jawna, mimowolna, niekłamana, nieprzeparta; nieukrywana); przywiązanie;
strach: ( paniczny, blady, niemy, nieopisany, obezwładniający; śmiertelny; potworny; piekielny; niesłychany); lęk, przerażenie, niepokój, pesymizm;
ciekawość: (niezdrowa, dziecinna) zainteresowanie;
złość: (bezbrzeżna, bezsilna, histeryczna, mściwa, szatańska, tajona, zapiekła) zdenerwowanie; wściekłość, irytacja, wzburzenie, pasja, gniew, agresja;
tęsknota: (wszechogarniająca, bezdenna, bolesna, najskrytsza, nieokiełznana, niepojęta, nieukojona, niewymowna, straszliwa, wiekuista) nostalgia;
nadzieja: (wielka, słaba, niepłonna, ułudna, wygórowana, płonna, zwodnicza) optymizm, pogoda ducha;
apatia: (beznadzieja, głęboka, zupełna) zobojętnienie, otępienie, bierność;
zmartwienie: (ciężkie, szczere, tajone, wieczne) zgryzota;
wstyd: ( fałszywy, głęboki, palący, piekący) zażenowanie;
pogada: ( głęboka, nieukrywana) lekceważenie;
podziw: (głęboki, mimowolny, niemy, nietajony, szczery);
niechęć: (nieprzezwyciężona) antypatia, wrogość, odraza;
ulga: ( cwilowa, niemała, niewysłowiona, niewypowiedziana, wielka, znaczna;
duma: (niepohamowana, obrażona);
wahanie się: niezdecydowanie;
wstręt: (chorobliwy, niepohamowany, instynktowny, mimowolny, niepokonany, niewymowny) obrzydzenie;
samotność;
litość: (głęboka, szczera) współczucie;
rozczarowanie: (bolesne, gorzkie, straszne, zupełne) rozgoryczenie;

(słownictwo zaczerpnięte z: M. Kuziak, S. Rzepczyński, R. Kasterski, Jak pisać po Polsku? W szkole. W domu. W pracy., Bielsko- Biała 2004.)

ZADANIE DOMOWE:

Aby utrwalić wiadomości z lekcji wykonajcie następujące zadania z zeszytu ćwiczeń do gramatyki:
5/84-85, 6/85-86, 8/87.

Przypominam, że na czwartek (15 listopada) piszecie opis przeżyć wewnętrznych na minimum jedną kartkę z zeszytu (prace oddajecie na podpisanych kartkach, nie piszecie prac w zeszytach). Praca nie może być zapisana w formie punktów, ma być to tekst ciągły, przypominam o wstępie, rozwinięciu, zakończeniu - tj. co najmniej trzy akapity.

Zadanie wykonujecie wybierając jeden temat z ćwiczenia 11/172 (nowy podręcznik do gramatyki):
- Pierwszy dzień w nowej szkole.
- Spełniło się moje marzenie.
- Straciłem przyjaciela. Straciłam przyjaciółkę.

lub ćwiczenie 10/87 (z zeszytu ćwiczeń do gramatyki):
Wyobraź sobie, że przed urodzinami marzyłeś o upragnionym prezencie. Właśnie rozpakowujesz paczkę...
Skonstruuj odpowiedni opis przeżyć wewnętrznych. Uwzględnij w nim informacje na temat towarzyszących ci osób.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub pytań piszcie na adres mailowy: jpolski2gim@gmail.com lub pytajcie po zajęciach.

POWODZENIA! :)