Zdania złożone współrzędnie

W zdaniu złożonym współrzędnie zdania składowe (tzw. zdania współrzędne) nie określają się wzajemnie. Jedno zdanie składowe nie wynika z treści drugiego i może istnieć osobno (np. Jem obiad i czytam gazetę. - Jem obiad. Czytam gazetę.).

Rodzaje zdań złożonych współrzędnie można najłatwiej określić po spójnikach, jakie łączą zdania składowe:

• Łączne - czynności współistnieją ze sobą, tzn. występują w jednakowym czasie i przestrzeni (np. Zuzia jest zdolna i uczy się dobrze.).

spójniki: "i", "a", "oraz", "ani", "ni", "jak", "też", "jakże", "także", "tudzież" lub bezspójnikowo (przecinek).

wykres: __1__....__2__

• Rozłączne - zdania składowe wykluczają się wzajemnie (np. Odwiedzę kolegów albo pójdę na spacer.).

spójniki: "albo", "lub", "czy", "bądź"

wykres: __1___<...._>__2__

• Wynikowe - jedna czynność wynika z drugiej (np. Andrzej jest pilny, więc w szkole ma dobre oceny.).

spójniki: "więc", "zatem", "toteż", "dlatego",

wykres: __1___>...._>__2__

• Przeciwstawne - czynności przeciwstawiają się sobie (np. Turyści byli już zmęczeni, ale nie chcieli robić postoju.).

spójniki: "ale", "lecz", "a", "jednak", "zaś", "natomiast", "chociaż", "jednakże".

wykres: __1___>...._<__2__

Interpunkcja

Pamiętajcie, że nie stawiamy przecinka przed spójnikami oraz, i, albo, lub, ani, ni, tudzież, bądź, chyba, że dany spójnik powtarza się w zdaniu.

np. Albo odwiedzicie nas w tym roku, albo spotkamy się u was.

W zdaniu pojedynczym przecinek poprzedza tylko 3 spójniki: ale, lecz, czyli.

W zdaniu złożonym przecinki stawiamy przed wszelkimi spójnikami np. a, czy , jak, aż, niż, bo, gdyż, więc, itp.

PRZYPOMINAM O KARTKÓWCE W NAJBLIŻSZY PONIEDZIAŁEK, TJ. 18.11.2013r.

źródło: www.wikipedia.pl, Z.Czarnecka - Rodzik, Gramatyka i stylistyka, Warszawa 2008.